Thủ thuật MacOS

VÀI THỦ THUẬT VỀ MACOS CÓ THỂ BẠN ĐÃ BIẾT

- Saturday November 13th, 2021 -

Chính thức chuyển từ nền tảng Windows sang MacOS từ đợt 20/4/2016 tới giờ, mình đã có dịp làm quen với khá nhiều tổ hợp phím tắt cũng như học hỏi được không ít các thủ thuật để việc sử dụng Macbook trở nên tiện lợi & đạt hiệu suất cao hơn. Trong bài chia sẻ lần này, mình sẽ tóm lược & chắt lọc những gì tinh tuý nhất mà bản thân vẫn xài miết sau gần 6 năm gắn bó với MacOS, hy vọng 17 tips bên dưới sẽ ít nhiều hữu ích với ai đó 😙

1. CÁCH ĐỔI MÀU THƯ MỤC TRONG FINDER:

• Mặc định màu của Folder là xanh da trời, nếu AE muốn cá nhân hoá để Finder trở nên cá tính hơn & không còn cảm giác nhàm chán thì có thể áp dụng theo cách mình đã từng chia sẻ chi tiết ở ĐÂY. Theo đó, AE vô App Store để tải ứng dụng có tên "Foldor", app này cho phép tuỳ chỉnh số lượng màu & icon rất phong phú, chúc AE có những giao diện Folder thật ấn tượng để Finder trở nên lung linh & màu sắc hơn.

• 
• 
• 
• 
• 

2. CÁCH BỎ CHECK CHÍNH TẢ TỰ ĐỘNG:

• Bước 1: Vào biểu tượng quả táo, chọn “System Preferences”.
• Bước 2: Vô mục “Keyboard/Text”, chọn mục “Automatic by language”, nhấp vào “Setup”.
• Bước 3: Bỏ chọn toàn bộ các dấu tích hiện có, chỉ chừa lại duy nhất “Polski” rồi nhấn Done.

✅ LƯU Ý: Nếu vẫn chưa được thì khởi động lại máy là xong!

3. CÁCH CHỤP DOCK:

• Nhấn tổ hợp phím: Command + Shift + 4 + Space, cách này có thể áp dụng để chụp thanh Menu Bar, cửa sổ Folder cũng như trình duyệt web, ảnh hay bất cứ ứng dụng nào. Tuy nhiên, với thanh Menu Bar thì toàn bộ các biểu tượng ở bên phải (Wifi, Bluetooth, Batttery, Time, Date...) sẽ không xuất hiện, thay vào đó chỉ là một màu đen. Với toàn bộ các cửa sổ ứng dụng còn lại, tổ hợp phím tắt kia cũng hỗ trợ tạo viền bóng bo nhẹ ở các góc của screenshot, tuy nhiên AE sẽ phải mất thêm thao tác crop những vùng diện tích dư thừa màu trắng nếu muốn ảnh chụp màn hình cân đối theo đúng ý. Trước đây mình hay tận dụng tổ hợp phím Command + Shift + 4 để chủ động khoanh vùng, hiện mình chưa tìm ra phương thức hữu hiệu hơn trong việc chụp nguyên thanh Dock cũng như các khu vực khác, chắc vẫn sẽ quay về với tổ hợp phím Command + Shift + 4.

• 
• 
• 
• 
• 

4. DI CHUYỂN FILE/FOLDER NHƯ BÊN WINDOWS:

• Theo mình thấy, nền tảng Mac OS không hỗ trợ tính năng CTRL+X như bên Windows, mà chỉ có thể CTRL+V sau đó muốn xoá file hoặc thư mục ở đường dẫn ban đầu thì mặc định phải quay lại để nhấn tổ hợp phím Command + Backspace. Cũng khá lâu rồi, mình đã vọc & áp dụng cách này & thấy rất hiệu quả: sau khi đã thực hiện lệnh Copy bằng tổ hợp Command + C hoặc click chuột phải vào File/Folder và chọn Copy, ta vô đường dẫn cần paste, sau đó nhấn Command + Option + V hoặc click chuột phải rồi nhấn Command + Option, chọn “Move item Here” (lưu ý: chỉ khi nhấn thêm nút Option mới xuất hiện tính năng Move Item Here).

5. CÁCH CHỤP SCREENSHOT ĐỊNH DẠNG JPEG:

• Mặc định ảnh khi chụp screenshot sẽ có đuôi png, điều này vô tình làm dung lượng ảnh chụp nặng hơn so với dịnh dạng jpeg. Mình có tham khảo trên mạng & biết được một mánh để lưu ảnh chụp màn hình ở đuôi jpeg với dung lượng nhẹ hơn, đơn giản bằng cách vô Terminal và nhập dòng lệnh: defaults write com.apple.screencapture type jpg;killall SystemUIServer hoặc defaults write com.apple.screencapture type JPG.

6. CÁCH CHỤP TOUCH BAR:

• Nhấn Command + Shift + 6, cách này giúp bo trọn những gì hiển thị trên Touch Bar, không bị dư một khúc màu trắng như chụp Dock ở tip thứ 3, tiếc rằng không áp dụng khi chụp Dock.

7. CÁCH CHẶN CƠ CHẾ TỰ KHỞI ĐỘNG MÁY MỖI KHI MỞ MÀN HÌNH:

• Như AE đều đã biết, Macbook có cơ chế auto khởi động máy mỗi khi thực hiện thao tác bật nắp màn hình. Có một dòng lệnh khá đơn giản trên Terminal có thể chặn hoàn toàn việc này, đó là: sudo nvram AutoBoot=%00. Sau khi gõ xong, AE khởi động lại máy, gập màn hình rồi mở ra sẽ thấy tình trạng kia không còn xuất hiện nữa. Nếu muốn máy khởi động thì đơn giản nhấn vô một nút bất kỳ trên bàn phím là được, còn nếu muốn để máy auto khởi động như ban đầu mỗi khi mở nắp màn hình thì gõ câu lệnh này vào Terminal: sudo nvram AutoBoot=%03.

8. GÁN PHÍM TẮT CHO THAO TÁC RESTART HOẶC SHUT DOWN:

• Bước 1: Vô đường dẫn: "System Preferences/Keyboard/Shorcuts/App Shortcuts".
• Bước 2: Nhấn dấu cộng để thêm tính năng, đặt tên tính năng sau đó nhấn tổ hợp phím cần gán. Hiện mình đang xài tổ hợp phím tắt cho Restart/Shut Down là: Control+Option+Command+R/Scho dễ nhớ cũng như để tránh xung đột với các câu lệnh khác.

• 
• 
• 
• 

9. HIỂN THỊ FILE ẨN ĐỂ GIẢI PHÓNG BỘ NHỚ:

• Cách 1: Nhấn tổ hợp phím COMMAND + SHIFT + . (Dấu chấm).
• Cách 2: Mở Terminal trong thư mục Applications/Utilities hoặc mở qua Spotlight rồi copy & paste dòng lệnh: defaults write com.apple.finder AppleShowAllFiles TRUE, sau đó khởi chạy lại Finder bằng dòng lệnh: killall Finder. Để ẩn lại các file đó, thay chữ TRUE trong dòng lệnh trên bằng chữ FALSE, cụ thể như này: defaults write com.apple.finder AppleShowAllFiles FALSE, sau đó khởi chạy lại Finder bằng dòng lệnh: killall Finder rồi mở lại Finder.

10. TẮT THÔNG BÁO UPDATE:

• Không phải ai cũng có nhu cầu update MacOS mỗi khi Apple tung ra, nhất là những người có nhu cầu xài đơn giản, không ham hố cải tiến trong các bản cập nhật. Đây sẽ là cách để AE không còn phải nhìn thấy những Noti này: vô Terminal & gõ 2 dòng lệnh sau: sudo softwareupdate --ignore "macOS Big Sur" & defaults write com.apple.systempreferences AttentionPrefBundleIDs 0.

11. HIỂN THỊ TÊN TRÊN MENU BAR:

• Bước 1: Vô đường dẫn “System Preference/Users & Groups”.
• Bước 2: Nhấn vào biểu tượng chiếc khoá màu vàng với dòng chữ “Click the lock to make changes” rồi nhập passcode màn hình đăng nhập.
• Bước 3: Nhấn vào “Login Options” & click vào tuỳ chọn “Show fast user switching menu as” sẽ hiện ra tên của User hiện tại hoặc sửa lại nội dung tuỳ ý thích.

12. MỞ NHANH FILE CÀI ĐẶT DMG KÍCH THƯỚC LỚN:

• Nhiều file setup có dung lượng lớn (vài GB đến cả chục GB) sẽ khiến thời gian đợi veryfying khá lâu. Cách đây ít bữa, mình đã khám phá ra cách để bỏ qua bước veryfying với việc gõ dòng lệnh này vào Terminal: defaults write com.apple.frameworks.diskimages skip-verify -bool YES, khi muốn huỷ bỏ chỉ đơn giản thay chữ YES thành NO là xong.

13. LOCK MÁY NGAY TỨC THÌ:

• Dù đang thao tác ở bất cứ cửa sổ hay ứng dụng nào cũng có thể thoát ra màn hình Lockscreen với tổ hợp phím: Command + Control + Q.

14. THÊM CỘT & DÒNG Ở CỬA SỔ ỨNG DỤNG:

• Mở terminal gõ 2 dòng lệnh bên dưới, sau đó gõ thêm lệnh killall Dock rồi nhấn Enter.

1. defaults write com.apple.dock springboard-rows -int X (X là số hàng mong muốn).
2. defaults write com.apple.dock springboard-columns -int Y (Y là số cột mong muốn).

15. THÊM CHỮ KÝ TRÊN MÀN HÌNH LOCKSCREEN:

• Bước 1: Vô “System Preferences”, chọn “Security & Privacy”.
• Bước 2: Ở tab "General", mở biểu tượng ổ khoá góc dưới bên trái & gõ passcode đăng nhập rồi chọn dòng 2, nhấn “Set Lock Message” để viết nội dung muốn hiển thị bên ngoài Lockscreen.

16. HIỂN THỊ PASSWORD CÁC WIFI TỪNG TRUY CẬP:

• Bước 1: Mở ứng dụng "Keychain Access" trong mục "Applications/Utilities".
• Bước 2: Chọn "System" ở menu phía trên bên trái & chọn "Password" ở Menu bên trái phía dưới (đây là nơi liệt kê toàn bộ tên mạng Wifi cũng như mật khẩu từng lưu), sau đó click đúp vào tên Wifi cần xem lại mật khẩu.
• Bước 3: Một cửa sổ hiện ra, AE tích vào mục "Show Password" & nhập mật khẩu cũng như tên User của máy, sao đó nữa thì password của Wifi sẽ lộ diện.

17. RA LỆNH BẰNG GIỌNG NÓI:

• Bước 1: Vào mục "Voice Control" theo đường dẫn “System Preferences/Accessibility”
• Bước 2: Kích hoạt tính năng ra lệnh giọng nói bằng cách nhấn vào ô "Enble Voice Control". Ở dòng Language chọn “Vietnamese” (nếu không thấy thì nhấn “Customize” rồi kéo xuống tìm & tích vào dòng "Vietnam", chờ tầm 1-2 phút để máy tự động download bộ ngôn ngữ này).
• Bước 3: Có thể tích vào ô "Play sound when command is recognized" nếu muốn máy phát ra âm thanh sau khi ra lệnh bằng giọng nói, sau đó nhấn nút "Commands" để tuỳ biến các câu lệnh theo ý riêng.
• Bước 4: Tại đây, cột bên trái hiển thị rất nhiều các câu lệnh có sẵn, AE có thể bỏ dấu tích vào các câu lệnh bất kỳ nếu thấy không cần thiết. Ngoài ra, cũng có thể chủ động bổ sung thêm một hoặc nhiều câu lệnh khác tuỳ theo ý thích của mỗi người, sau khi chọn xong nhấn Done để thử trải nghiệm tính năng này.

=========================

• Link chia sẻ bên Tinh Tế ở ĐÂY. 

QuickTime Player

GHÉP NỐI VIDEO THẬT ĐƠN GIẢN VỚI QUICKTIME PLAYER

- Friday November 12th, 2021 -

Trước nay, việc cài thêm phần mềm để lồng nhiều video vào chung một clip luôn là phương án được rất nhiều người lựa chọn. Final Cut Pro X (FCPX) là phần mềm khá cồng kềnh cả về dung lượng lẫn thao tác sử dụng, tuy nhiên do nhu cầu của mình cần nhiều thao tác hậu kỳ như: chỉnh sửa, cắt gọt, thêm thắt các Transition, Effect, Sound, Text, Titles... nên đây vẫn là công cụ mình ưu tiên hàng đầu. Còn nếu chỉ đơn thuần muốn cấy ghép các video với nhau, mình sẽ lựa chọn một app mặc định có sẵn, cụ thể trong bài này mình sẽ chia sẻ cách thức thực hiện qua ứng dụng có tên: QuickTime Player.

Bước 1: Gom toàn bộ các clip cần ghép vào một Folder cho dễ quản lý rồi đặt tên tuỳ ý (trường hợp minh hoạ của mình gồm 6 clip như ảnh đính kèm bên dưới).

Bước 2: Mở trình QuickTime Player qua Spotlight hoặc vô mục Applications để kiếm.

Bước 3: Mở một video bất kỳ qua QuickTime Player từ Folder đã tạo ở bước 1.

Bước 4: Vô Folder ở bước 1 để chọn các video cần ghép rồi kéo thả vào trình QuickTime Player đang mở ở bước 3. Lúc này toàn bộ 6 clip của mình đã nằm gọn trên cùng một Timeline, hoàn toàn có thể sắp xếp & di chuyển vị trí của từng clip theo ý muốn bằng thao tác kéo thả. AE có thể xoá bớt clip trên dòng Timeline nếu thấy không cần thiết, khi cần khôi phục clip đã xoá thì nhấn CTRL+Z, muốn phóng to/thu nhỏ clip để preview trước khi lưu thì nhấn tổ hợp phím Command+F.

Bước 5: Sau khi sắp xếp vị trí các clip trên Timeline của QuickTime Player, nhấn "Done" rồi tiến hành Save bằng cách vô File/Export As (không hỗ trợ phím tắt) & chọn độ phân giải. Tốc độ export nhanh hay chậm tuỳ vào số lượng clip, dung lượng từng clip cũng như độ phân giải mà AE mong muốn. Các clip minh hoạ trong bài viết được quay bằng điện thoại NEC e228 thời những năm 2009 (từng chia sẻ cảm nhận bên NÀY) nên độ phân giải rất thấp, thành thử không có tuỳ chọn HD hoặc cao hơn.

* Lưu ý: Việc ghép video qua QuickTime Player không cho phép lựa định dạng khi export như "mp4" hay "mkv", thay vào đó chỉ có duy nhất tuỳ chọn "mov". Mình đã thử sửa thủ công đuôi "mov" thành 2 định dạng nói trên thì video vẫn phát được bình thường, đỡ phải dùng phần mềm khác để convert. Hy vọng bài chia sẻ này ít nhiều sẽ hữu ích với AE 😙

=========================

• Link chia sẻ bên Tinh Tế ở ĐÂY.

Dock

CÁCH TẠO KHOẢNG TRỐNG TRÊN THANH DOCK

- Thursday November 11th, 2021 -

Thủ thuật này mình tình cờ biết qua một bài chia sẻ trên mạng đợt 7/2/2017, tác dụng chính nhằm tạo sự phân chia, ngăn cách giữa các nhóm ứng dụng trên thanh Dock tuỳ ý thích cá nhân của mỗi người. Theo đó, các thao tác thực hiện hoàn toàn không dùng đến app, mà bằng một dòng lệnh trên Terminal. Thi thoảng chia sẻ screenshot minh hoạ trong các bài viết, mình vẫn nhận được thắc mắc của vài mem hỏi về vấn đề này nên bữa nay quyết định mở topic share cho những AE nào chưa biết (nhân dịp đang có trend & game viết về thủ thuật liên quan tới Mac OS). Cách thức khá đơn giản, ai cũng có thể làm được, mất loanh quanh đâu đó tầm vài chục giây. Mình từng xài Macbook Pro Retina 2015 (MF839), giờ đang dùng Macbook Pro 2020 (MWP82) nhưng cả 2 máy đều tận dụng việc tạo khoảng trống trên thanh Dock để cá nhân hoá cũng như dễ dàng hơn trong việc quan sát các app mỗi khi cần dùng đến.

Bước 1: Mở Terminal bằng spotlight hoặc vô đường dẫn: "Application/Utilities", đối với các đời máy cũ thì Terminal có thể nằm ngay bên ngoài của mục "Application".

Bước 2: Copy & paste dòng lệnh này vào Terminal: defaults write com.apple.dock persistent-apps -array-add '{"tile-type"="spacer-tile";}' sau đó nhấn Enter.

Bước 3: Gõ tiếp câu lệnh: "killall Dock" & nhấn Enter một lần nữa.

Lúc này thanh Dock sẽ tự động bị ẩn đi trong 1s rồi xuất hiện trở lại ngay sau đó, dễ dàng nhận thấy ở góc phải của thanh Dock đã xuất hiện một khoảng trống. AE có thể kéo thả khoảng trống này vào bất cứ vị trí nào trên Dock cũng như có thể tạo nhiều khoảng trống liền kề hoặc đan xen giữa vị trí của từng app, tuy nhiên sẽ phải lặp lại nhiều lần 2 câu lệnh nói trên, khi không xài đến thì đơn thuần nhấn chuột phải vô từng khoảng trống & chọn "Remove from Dock" là xong.

Hầu hết những thứ đặt trên Dock là những app mình thường xuyên sử dụng hàng ngày, hiện mình chỉ tạo 2 khoảng trống, trong đó phía bên trái đa phần là các ứng dụng mặc định như: AppStore, Contacts, Maps, Music, Settings... khúc giữa gồm một số app chỉnh sửa ảnh, âm thanh & dựng clip như: Photoshop, Lightroom, Premiere, Final Cut Pro X... mạn phải gồm: Safari, Parallels, Messenger, Zoom, Teamviewer... Với cách phân chia rành rọt như này, mình thấy vô cùng tiện lợi trong việc quản lý các app, không như trước đây cả một dải ứng dụng nằm liền kề nhau khó quan sát, chưa kể phảng phất chút gì đó rối mắt & thiếu thẩm mỹ. Hy vọng thủ thuật nhỏ này sẽ ít nhiều hữu ích với AE 😙

=========================

• Link chia sẻ bên Tinh Tế ở ĐÂY.